(Onder)houden van je piano

Vooraleer je aan je piano laat werken of investeringen maakt, zijn er enkele eenvoudige stappen die jij zelf thuis kunt uitvoeren. 

Staat de piano op de juiste plek?
De juiste ruimte is voordelig voor de klankprojectie van het instrument, maar ook voor zijn levensduur. Zelfs de exacte plaats binnenin die ruimte kan een invloed hebben. 

Het eerste wat je zelf kan doen,  is de temperatuur van de ruimte in de gaten houden. Een ruimte die je zelf als te warm of te koud ervaart, zal ook niet zo goed zijn voor het instrument. Een graadje meer of minder maakt niet zoveel verschil, maar probeer er wel voor te zorgen dat de temperatuur zo stabiel mogelijk blijft. Zet de piano dus niet rechtstreeks in de zon, dichtbij open haarden of verwarming.

Een piano is hoofdzakelijk gemaakt uit hout, waardoor het heel erg gevoelig is voor de veranderingen in de omgeving. Bij een hoge vochtigheid kunnen de houten onderdelen in de piano zich uitzetten, waardoor bijvoorbeeld de mechaniek minder accuraat wordt en er zelfs noten kunnen blijven hangen. Ook de hamervilten, snaren en de stempinnen zijn daardoor beïnvloed. 

In de zomer is het warm en vochtig, absorbeert de piano het vocht uit de lucht en gaat het hout uitzetten. In de winter is het koud en droog, trekt het overblijvende vocht uit de piano weg en gaat het hout krimpen. Als je zelf al merkt dat de lucht droog is (droge huid, inademen van droge lucht), is het voor de piano hoogstwaarschijnlijk ook te droog. 

Je begint dus best al eens met het aankopen van een hygrometer, die de vochtigheid in huis meet. De ideale vochtigheidsgraad ligt tussen 40 en 60 procent. Vooral als die onder de 40 procent daalt, moeten we in actie schieten. 

Hoewel het logisch lijkt om je huis te vullen met waterbakjes, is dit niet de meest efficiënte methode. Er bestaan al luchtbevochtigers voor een redelijke prijs, die vrij snel het niveau weer kunnen opkrikken. Bovendien bevochtigen ze de hele ruimte, wat ook beter is voor je eigen gezondheid en de andere (houten) meubels.

Daarnaast bestaat er ook een complexer systeem, het Dampp-Chaser systeem. Deze zijn een heel stuk duurder en worden ingebouwd in de piano. Wanneer de luchtvochtigheid zakt, moet er water gegeven worden aan de piano (in een bakje), zoals een plant ! Dit raden wij alleen aan bij gevallen waar het vaak te droog of te vochtig is. Bijvoorbeeld in kerken of dansstudio's.

Hoe zit het dan met vloerverwarming?
Vloerverwarming is veel minder schadelijk voor je piano. De warmte is vaak zelfs stabieler dan bij gewone verwarming.  Wij kunnen indien nodig radiatorfolie onderin de piano monteren om te voorkomen dat het te droog wordt in de piano. Hou evengoed wel de luchtvochtigheid in de gaten!

Hier zijn nog enkele eenvoudige, maar wel heel belangrijke dingen die je kan doen om voor je piano te zorgen:
Drink en eet niet aan je piano. Water of andere dranken kunnen de piano serieus beschadigen, maar ook etensresten kunnen binnenin de piano vallen en het instrument ontregelen. Plaats verder ook geen andere objecten op de piano. Die zouden het mooie, glanzende lak van de piano beschadigen.

Dat mooie, glanzende lak trekt natuurlijk heel snel stof aan. Daarom ga je best vaak je piano schoonmaken en opblinken. Je verwijdert best eerst het stof van de piano met je droge microvezeldoek, zodat het stof geen krassen kan maken bij het vervolg van de schoonmaak. Wanneer het stof verwijderd is, kan je met een licht vochtige doek voorzichtig ander vuil en vet afvegen, zoals vieze vingertjes. Wat nog beter is, is het gebruiken van een specifiek product voor het lak van de piano. Piano’s Maene heeft zijn eigen Premium Pianopolish, voor het beste onderhoud.

Was vooral eerst je handen, voor je het klavier schoonmaakt en ook elke keer voor je begint met pianospelen. Voor het klavier verstuif je wat zuurstofwater op een schone microvezeldoek. Daarmee ga je het klavier af, van achter (dicht bij de klep) naar jezelf toe. Doe ook steeds het klavierdeksel dicht na het spelen, om extra stof en vuil te vermijden.

Pas op! Verstuif nooit rechtstreeks een product op het klavier of op de piano, maar altijd op een doek.

Tot zover alle zaken die je zelf kan ondernemen bij de zorg voor je piano. De binnenkant van de piano kom je best niet zelf aan, maar laat je reinigen door een technici wanneer die eens bij je thuis is.

Dat brengt ons bij het laatste, maar minstens even belangrijke onderdeel van het onderhoud: het stemmen van je piano. Idealiter laat je je piano 2 maal per jaar stemmen en controleren door een professioneel opgeleide stemmer. Als een piano niet regelmatig gestemd wordt, zakt de toonhoogte en wordt het steeds moeilijker om de piano terug op toon te brengen.

Ook de stemming is sterk beïnvloed door de vochtigheidsgraad in de ruimte. Als die niet stabiel is, kunnen de stempinnen los komen te zitten, wat resulteert in een valse piano. Daarom is het ideaal om je piano te laten stemmen in de herfst of lente, omwille van de klimaatveranderingen doorheen de seizoenen.

De stemmer die bij je thuiskomt zal je piano grondig stemmen en een technische controle van je instrument uitvoeren. Hij/Zij zal je ook vertellen als er een herstelling of extra technisch nazicht uitgevoerd moet worden. Een algemeen grondiger nazicht van je instrument gebeurt best elke 5 à 10 jaar. Bovendien kan je stemmer ook de piano intoneren, waarbij de klank bijvoorbeeld scherper of ronder gemaakt kan worden. Na verloop van gebruik, kan een nieuwe piano van klankleur veranderen. Vrees niet, dat is heel normaal en kan net tot de charme van jouw piano uitbloeien

Last but not least: bespeel je piano, luister naar je piano, bekijk je piano. Leuker kan het niet zijn ! 
Op die manier ken je je piano vanbinnen en vanbuiten en ga je ook veel sneller onregelmatigheden opmerken. 

Met al deze zaken verwen jij optimaal je piano.
VEEL SUCCES ! 🎹